Có một bạn khách hàng tìm đến mình về việc luôn cảm thấy tự ti về bản thân, cho rằng bản thân tệ hại, dù rằng thành tích của bạn rất tốt. Ngày hôm nay trong phiên coach, bạn nói với mình rằng bạn sở hữu một giá trị cốt lõi, đó là sự biết ơn.
Bạn giải thích: "Em cảm thấy biết ơn những gì mà người ta làm cho em. Ngay cả việc em được sinh ra ở vị trí, gia cảnh như thế nào em cũng cảm thấy biết ơn và may mắn. Người ta cho em cái gì em cũng cực kỳ trân trọng. Đâu có ai tự dưng cho không ai cái gì?"
Mình hỏi: "Nghe có vẻ em rất biết ơn những nhân tố ngoại cảnh nhỉ? Thế còn bản thân em thì sao, em có hay ghi nhận và biết ơn không?"
Bạn chùng xuống. "Em luôn coi sự nỗ lực của mình là chuyện bình thường, dĩ nhiên em phải nỗ lực rồi! Em không thấy phải biết ơn bản thân chỉ vì em làm tốt điều gì đó..."
"Em có nghĩ rằng chính vì mình không bao giờ ghi nhận bản thân, nên mình luôn thấy bản thân tệ hại không?" Mình hỏi.
Trường hợp của bạn này là một lối tư duy phổ biến mà mình quan sát thấy ở những trường hợp bị mất tự tin vào bản thân. Họ có thể ở bất cứ độ tuổi, giới tính, và thuộc bất kỳ ngành nghề nào. Họ không ghi nhận những điều mình đã làm tốt, phủ nhận điểm mạnh và những gì tốt đẹp ở bản thân. Họ luôn nhìn bản thân như một hình ảnh đáng thất vọng, và do đó nếu có ai bắt chuyện, giúp đỡ hay yêu quý họ, họ thấy choáng ngợp trước lòng tốt mà người ta ban cho mình và rất dễ xúc động khi nhận được sự hỗ trợ, quan tâm ở mức độ nhỏ nhất (cũng vì thế nên nhiều người trong số ấy dễ phải lòng những người thể hiện ra một chút sự quan tâm với họ).
Những người này luôn tự phán xét bản thân. Họ cảm thấy tồi tệ khi cho rằng mình đã làm sai điều gì hay làm tổn thương người khác. Một số người cuống lên đi xin lỗi vì những sai lầm nhỏ nhặt mà họ cho rằng họ gây ra, một số lại thất vọng về bản thân đến nỗi đóng kín cửa lại, tránh né giao tiếp với người khác để bảo vệ sự ổn an trong lòng.
Họ có lòng biết ơn với người đời rất lớn, nhưng họ quên mất một người đồng hành mà mình không thể nào chạy trốn - chính là bản thân mình. Họ khắt khe và coi người bạn đồng hành này như một lẽ đương nhiên, chì chiết và phủ nhận mọi việc người này làm. Sống dưới một áp lực và sự phán xét thường xuyên như thế, "người bạn đồng hành" này không ngóc đầu dậy được, liên tục bị quật ngã, và sự tự tin cũng theo đó mà tụt xuống trầm trọng.
Người phán xét chúng ta dữ dội nhất, luôn là bản thân chúng ta thôi.
Coach Mai Anh .
Comments